Węzły chłonne stanowią jeden z najistotniejszych elementów układu odpornościowego każdego z nas. Występują one zarówno pojedynczo, jak i w skupiskach. Węzły chłonne z reguły przypominają kształt fasoli, której długość wynosi od 1 do 25 milimetrów. Zapewne każdy z nas słyszał o węzłach chłonnych, co nie oznacza, iż wszyscy wiedzą, jak ważną funkcję one pełnią. Niezależnie od tego, czy węzły chłonne występują pojedynczo, czy w grupach, mieszczą się one na całym ciele. Ciężko w to uwierzyć, zwłaszcza, kiedy jesteśmy zdrowi i nic nam nie dolega, iż to właśnie węzły chłonne chronią nasz organizm przed wszelkiego rodzaju zakażeniami i chorobami. Najważniejsze skupiska węzłów mieszczą się w okolicach szyi, pod pachami, w pachwinach, pod żuchwą, jak również w okolicy klatki piersiowej, brzucha, łokci oraz pod kolanami. Tak więc, węzły chłonne znajdują są nie tylko płytko pod skórą, lecz także w okolicach narządów wewnętrznych. Wszystkie węzły chłonne są otoczone torebką łącznotkankową, pod którą mieści się zatoka brzeżna. Węzły chłonne z reguły nie są widoczne, ani wyczuwalne dotykowo, chyba że zrobiły się obrzękłe z powodu zapalenia, infekcji czy jakiejś innej choroby.
Miejsce a powiększone węzły chłonne
Powiększone węzły chłonne na szyi lub w okolicach żuchwy mogą sygnalizować, że doszło do choroby wirusowej, zakażenia gardła czy dróg oddechowych. Ogólnie rzecz biorąc, większość przyczyn obrzęku węzłów chłonnych w ww. obszarach uważa się za łagodną. Jeżeli węzły chłonne uległy obrzęku w okolicach uszu, świadczy to z reguły o zakażeniu wokół szyi albo oczu. Najpowszechniejszą przyczynę występowania powiększonych węzłów chłonnych w tym obszarze, stanowi zakażenie tkanek miękkich albo ropień. Jeżeli chodzi o pachy, znajdowanie się węzłów chłonnych w tych okolicach jest niezmiernie ważne z anatomicznego punktu widzenia w przypadku raka piersi. Właśnie dlatego, lekarze zalecają regularne wykonywanie badań na raka piersi. Stan węzłów chłonnych odgrywa bardzo ważną rolę podczas określania stopnia zaawansowania, jak również prognozowania raka piersi, ponieważ jedną z najczęstszych przyczyn obrzęku węzłów chłonnych w tych okolicach są liczne nowotwory i białaczki.
Jeżeli chodzi o występowanie węzłów chłonnych w pachwinach lub pod żuchwą, obrzęk małych węzłów chłonnych (do 2 cm) w tych okolicach uważa się za normalny w przypadku młodych osób. Układ limfatyczny u dzieci wykazuje się stosunkowo wysoką aktywnością, dlatego ich węzły chłonne mogą powiększać się. W przypadku osób dorosłych, obrzęk węzłów chłonnych w pachwinie może świadczyć o występowaniu chorób przenoszonych drogą płciową, lokalnych zakażeniach, również w kończynach dolnych i obejmujących narządy płciowe. Wymienione wyżej miejsca obrzęku węzłów chłonnych można zidentyfikować i poczuć w tzw. badaniu palpacyjnym. Chociaż czasami niektóre węzły chłonne w okolicach klatki piersiowej i brzucha są powiększone na zdjęciach rentgenowskich lub tomografii komputerowej.
Jak rozpoznać powiększone węzły chłonne?
Jeśli średnica węzłów sięga powyżej 1-1,5 cm, możemy mówić o powiększonych węzłach chłonnych. Ogólnie rozróżniane są dwa rodzaje: węzły miękkie i sprężyste, które lekko się daje przesuwać po skórze. Jednak są one bardzo bolesne, a po dotknięciu ich skóra staje się ciepła i zaczerwieniona. Drugi rodzaj węzłów – to twarde węzły chłonne o średnicy powyżej 2 cm. W przeciwieństwie do miękkich węzłów nie są one bolesne, jednak są mocno zbite. Co więcej, są one zgrupowane w pakietach, ponieważ zrastają się z okolicznymi tkankami i utrzymują się blisko około 3 tygodni. Ten drugi rodzaj węzłów chłonnych jest szczególnie niebezpieczny, gdyż może świadczyć o rozwoju chorób nowotworowych.
Nie lekceważ powiększonych węzłów chłonnych!
Wszystkie węzły chłonne łączą się między sobą za pomocą sieci limfatycznych, które transportują limfę. Gdy dochodzi do pojawienia się zarazków, przepływ krwi przez zajęte węzły gwałtownie się zwiększa, co w połączeniu z toczącą się w nich reakcją zapalną skutkuje ich znacznym powiększeniem. Wtedy rozmiar węzłów może sięgać wielkości oliwki albo nawet orzecha włoskiego. By węzły chłonne stały się wyczuwalne, wystarczy zaistnienie niewielkiego stanu zapalnego. Wtedy węzły staja się miękkie, przez co można je swobodnie przesuwać. Jako że węzły chłonne są strażnikami naszego systemu odpornościowego, w żadnym razie nie można lekceważyć powiększonych węzłów chłonnych. Dziewięćdziesiąt procent przypadków powiększenia węzłów chłonnych sygnalizuje uogólnioną infekcję wirusową. Powiększone węzły mogą również świadczyć o chorobach z autoagresji, a w najgorszych przypadkach – ostrzegać przed nowotworami. Należy wiedzieć, iż powiększenie węzłów chłonnych powyżej 1 cm, szczególnie wtedy, gdy są one twarde i ciężko jest je przesuwać, wymaga natychmiastowej konsultacji z lekarzem. Jeżeli obrzękowi węzłów towarzyszą takie objawy, jak: osłabienie, utrata wagi, utrata apetytu, może to niestety świadczyć o nowotworze. Bardzo ważne jest to, by na czas wykonać badania krwi i badania USG w celu potwierdzenia albo wręcz przeciwnie – wykluczenia diagnozy.
