„Chcemy całego życia, chcemy żyć według scenariuszy, które same napiszemy, a nie pod cudze dyktando!”, w ślad za Zofią Nałkowską oznajmiała na wiecu wyborczym na początku zeszłego stulecia Maria Dulębianka, kandydatka na posłankę, a prywatnie partnerka Marii Konopnickiej.
To o niej i o innych bohaterkach, które wzięły sprawy kobiet w swoje ręce, jest ta barwna, pełna pasji powieść, dziejąca się w latach 1908 – 1920, czyli w ciągu jednej z najburzliwszych dekad w naszej historii, zakończonej nie tylko odzyskaniem niepodległości, ale i przyznaniem kobietom praw wyborczych.
Na kartkach tej książki przeplatają się losy pierwszych emancypantek – zarówno postaci fikcyjnych, jak i prawdziwych – Narcyzy Żmichowskiej młodziutkiej Zofii Nałkowskiej, legendarnych działaczek, jak Kazimiera Bujwidowa, Aleksandra Szczerbińska (późniejsza żona Piłsudskiego), czy Wanda Gertz, która wbrew prawu przebrała się za chłopaka i została Kazikiem Żuchowiczem, by walczyć w Legionach Polskich. Jest też słynna pani doktorka Anna Tomaszewicz-Dobrska, która jako pierwsza w Polsce przeprowadziła zakończone podwójnym sukcesem cesarskie cięcie.
W życiu bohaterek jak w kalejdoskopie odbijają się wszystkie ważne kwestie społeczne, które są aktualne także i dziś: walka o równe traktowanie, o możliwość samodecydowania, o wolność wyboru. Ale to również opowieść o strasznej biedzie i niesprawiedliwości społecznej z początku zeszłego stulecia, która dotknęła najbardziej kobiety i dzieci.
„Parasolki” to książka ważna i potrzebna, która musiała powstać – bo nie opowiada tylko o historii ruchu kobiecego. Jej bohaterką jesteś Ty i każda inna kobieta, która dziś chce powiedzieć: Jestem!
O KSIĄŻCE
Powieść herstoryczna Dominiki Buczak nie tylko edukuje w kwestii wywalczenia praw wyborczych i obywatelskich przez kobiety, ale przede wszystkim wprowadza nas w klimat tamtych czasów. Realne postaci i okoliczności emancypujących się kobiet XIX wieku wpisane są w polityczne dzieje Polski. Ale bez niezłomności tych bohaterek i chęci zmiany norm społecznych nie byłybyśmy w tym miejscu, w którym jesteśmy dziś. Dzięki „Parasolkom” możemy zrozumieć rozwój jednej z najważniejszych idei na rzecz praw człowieka – feminizmu.
Sylwia Chutnik
O kobietach, które wywalczyły nam prawa obywatelskie wiemy niewiele. Jeśli pojawiają się w ramach herstorii (bo historia je ciągle pomija) to jako ikoniczne, jednowymiarowe postacie. Dulębianka, Bujwidowa, Turzyma… Autorka „Parasolek” je ożywia włączając ich walkę w powieściową narrację, której bohaterkami są dziewczyny wchodzące w dorosłe życie. Powieść przenosi nas do Warszawy początków XX wieku. Niby dawno, niby tyle się zmieniło! Polska jest niepodległa a kobiety mają prawa, a jednak wszystko jest niepokojąco znajome: los kobiet, ich tęsknoty, rozterki, miłości, bezsilność, krzywda, opresja. I te parasolki, których ciągle nie można złożyć. prof. dr hab. Magdalena Środa
Dominika Buczak
Pisarka i dziennikarka. Autorka powieści Plac Konstytucji (2019) i Dziewczyny z placu (2020) – rozpisanej na dwa tomy historii jednego z centralnych placów Warszawy, jego mieszkanek i mieszkańców. Współautorka książki złożonej z wywiadów z polskimi gejami Gejdar (2008) oraz biografii profesora Lwa-Starowicza Pan od seksu (2013). Finalistka konkursu Nagrody Literackiej dla Autorki Gryfia (za Dziewczyny z placu).
W roku 2022 wydała inspirowaną rodzinną historią powieść Całe piękno świata, opowieść o powojennych losach dwóch rodzin: polskiej i niemieckiej, zmuszonych zamieszkać w jednym domu w małej dolnośląskiej miejscowości. Powieść została wyróżniona Vivelo Book Award w 2023 roku.
Najnowszą powieść Parasolki napisała ku pokrzepieniu serc: Impulsem do jej stworzenia była refleksja nad tym, że kolejne pokolenia Polaków wychowywane są na opowieściach o przegranych powstaniach. Tymczasem wciąż niemal nic nie wiemy o rewolucji, która nie przelała ani kropli krwi, trwa nieprzerwanie od stu lat i zmieniła świat na lepszy jak żadna inna przed nią.
Poleca: Wydawnictwo Literackie
