Punktem wyjścia dyskusji była reforma administracji publicznej, której dokonano w 1999 roku. Na jej mocy powstały kolejne jednostki samorządu terytorialnego – powiaty i województwa. Dokonano wówczas podziału miast prezydenckich na te, które posiadają status powiatów, czyli tzw. powiaty grodzkie (liczące więcej niż 100 tys. mieszkańców; miasta które przestały być siedzibą wojewodów z dniem 31 XII 1998 r. lub też te, które uzyskały prawa powiatu podczas pierwszego podziału na powiaty) oraz miasta pozbawione praw powiatu.
W konsekwencji zmian powstały miasta liczące ponad 50 tys. mieszkańców, gdzie władze sprawuje dwóch gospodarzy – prezydent i starosta. Taka sytuacja ma miejsce m.in. w Tomaszowie Maz., Lublinie, Inowrocławiu, Ostrowcu Świętokrzyskim. Powyższy problem dotyczy ogólnie 26 miast z całej Polski.
Podczas konferencji omawiano projekt ustawy powiat – zmiana, który zakłada nadanie statusu powiatu miastom prezydenckim, gdzie liczba mieszkańców wynosi powyżej 50 tys. mieszkańców. W efekcie proponowanych zmian jednostki organizacyjne powiatu (służby, inspekcje, straże, urzędy miasta) z którego zostało wyłączone miasto staną się jednostki miejskimi. Dotyczy to również szkół ponadgimnazjalnych, placówek opiekuńczo –wychowawczych oraz szpitala.
„Nie idźmy w kierunku tego, że likwidujemy Powiat – zastrzegł Prezydent Bełchatowa – nie chcemy likwidować Starostwa. Chcemy tylko przejąć to, co leży w kompetencji Miasta, a co teraz jest w kompetencji Powiatu”.
Pierwszą konferencje pt. „Miasta Prezydenckie – powiatami grodzkimi” zorganizował Prezydent Miasta Inowrocławia.
