Autor: MBP
Zimowy spacer po lesie nagórzyckim. Przy jednej z dróg taki oto obrazek. Zniszczone mrowisko. Pierwsza myśl – czy człowiek musi niszczyć wszystko na swojej drodze? Po chwili zastanowienia dochodzę do wniosku, że człowiek nie byłby tak precyzyjny.
W naszych, okolicznych lasach najczęściej spotkamy dwa gatunki
mrówek: mrówkę rudnicę i mrówkę ćmawą. Ich mrowiska (gniazda) zazwyczaj
powstają wokół starego pnia lub korzenia. Składają się z licznych komór
(komnat) i korytarzy, zabezpieczonych warstwą złożoną z igieł, liści,
źdźbeł i ziaren piasku. Warstwa ta chroni wnętrze gniazda przed
zamakaniem. Poniżej znajduje się warstwa drobnych gałązek. Dolną część
gniazda – sięgającą nawet do 2 metrów pod powierzchnię gruntu – stanowią
korytarze i komory wydrążone w ziemi, będące miejscem przebywania
mrówek zimą. Taka budowa mrowiska umożliwia zachowanie właściwej
temperatury i wilgotności niezbędnych do rozwoju larw i poczwarek.
Miejscem przechowywania mrówczego potomstwa i pokarmu są komory położone
na różnej wysokości w mrowisku.
Jakie wnioski płyną z obserwacji mrowiska z nagórzyckiego las? Otóż,
ktoś sprawdzał dokładnie i precyzyjnie komory gniazda. Tym kimś był
najprawdopodobniej dzięcioł zielony, który z racji delikatniejszego
dzioba, niż u innych dzięciołów, szukał dla siebie pokarmu łatwiej
dostępnego. Dzięcioł zielony ma bardzo długi, lepki język (poza dziób
wysuwa 10 centymetrowy fragment), a jego głównym pokarmem są właśnie
mrówki. Zimą jest w stanie kopać w mrowisku metrowe korytarze, aby
dostać się do głęboko położonych komór w których mrówki hibernują.
Dodając na marginesie, dzięcioła zielonego możemy obserwować także
w Tomaszowie. Niedawno przeszukiwał trawnik przed muzeum. Być może
dziuplę wykuł w miękkim drewnie nadrzecznej topoli, albo wierzby.
Tekst, fotografia mrowiska: Magdalena Sepkowska
Fotografia dzięcioła zielonego: Wikimedia Commons
Źródło: A. Kruszewicz, Ptaki Polski, Warszawa 2008; L. Krzysztofiak, A.
Krzysztofiak, Mrówki środowisk leśnych Polski – przewodnik terenowy,
Suwałki 2006; W. Gil, Tajemniczy las, Warszawa 2010; Strona internetowa:
Świat Makro.com (dostęp – 30.12.2019)
