Autor: Urząd Miasta
1 sierpnia, punktualnie o godzinie 17 – godzinie „W” w naszym mieście zabrzmiał dźwięk syren. O tej samej godzinie na Cmentarzu Wojennym przy ul. Smutnej odbyła się uroczystość upamiętniająca 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.
Fot. Dariusz Kwapisiewicz
Wśród jej uczestników byli parlamentarzyści, tomaszowscy samorządowcy, przedstawiciele służb mundurowych, organizacji społecznych i partii politycznych, przedstawiciele oświaty, tomaszowskich mediów i duchowieństwa, zaproszeni goście oraz mieszkańcy miasta. Delegacje złożyły kwiaty pod obeliskiem poświęconym członkom ruchu oporu i żołnierzom tomaszowskiego obwodu ZWZ-AK.
W hołdzie powstańcom warszawskim i mieszkańcom bohaterskiej Warszawy poświęcony był Apel Pamięci i Salwa Honorowa przeprowadzone przez żołnierzy 25 BKP. W trakcie Apelu wybrzmiały również nazwiska tomaszowian, którzy brali udział w tym patriotycznym zrywie. Uroczyste warty wystawili strzelcy Jednostki Strzeleckiej 1002 Tomaszów Mazowiecki (w mundurach historycznych), harcerze oraz żołnierze 25 Brygady Kawalerii Powietrznej w Tomaszowie Mazowieckim. Zapalono 63 zniczy upamiętniających każdy dzień tego bohaterskiego zrywu.
O godzinie 18 w kościele pw. Świętej Królowej Jadwigi odbyła się okolicznościowa uroczysta msza święta w intencji bohaterów Powstania Warszawskiego oraz mieszkańców Warszawy, uczestników wydarzeń z sierpnia 1944 roku oraz ofiar niemieckiej pacyfikacji Powstania Warszawskiego.
31 lipca oraz 1 sierpnia 2024 r. harcerki i harcerze Hufca Związku Harcerstwa Polskiego Tomaszów Mazowiecki zapalili znicze i wystawili warty honorowe na grobach tomaszowskich dowódców ZWZ – AK ppor. Romualda Okonia ps. Żubr”, ppor. Emila Kraul „Lecki”, „Stanisław” oraz mieszkańców Tomaszowa, uczestników Powstania Warszawskiego i wielu innych bohaterskich żołnierzy, które znajdują się na tomaszowskiej nekropolii przy ul. Smutnej.
Natomiast grupa tomaszowskiej młodzieży „Słoneczka ze Słoneczka” wraz z opiekunami przeprowadziła w tych dniach akcję „ niewidzialnej ręki” czyli sprzątania na tomaszowskim cmentarzu grobów powstańczych oraz kwatery żołnierzy poległych. Zapalili oni również biało-czerwone znicze na żołnierskich mogiłach.
Do tegorocznych obchodów włączyli się również mieszkańcy naszego miasta. Dla przybyłych na Cmentarz Wojenny tomaszowian przygotowano znicze, które przed uroczystością upamiętniającą 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego zostały zapalone i rozstawione na mogiłach żołnierzy poległych na różnych frontach wojennych aby upamiętnić pamięć o ich bohaterstwie i ofierze.
Do 31 sierpnia w Skansenie Rzeki Pilicy można również zwiedzać wystawę czasową pn. „Tomaszowianie w Powstaniu Warszawskim”. Jest ona poświęcona m.in. tym bohaterom, którzy walczyli w 1944 w Warszawie przeciwko Niemcom i których nagrobki znajdują się na Cmentarzu Wojennym w Tomaszowie Mazowieckim.
Centralne miejsce na wystawie zajmuje postać Zofii Czekalskiej (z domu Sosnowskiej), tomaszowianki, która podczas Powstania Warszawskiego była łączniczką w zgrupowaniu „Chrobry II” na terenie Śródmieścia Północnego. W 2023 roku została ona wyróżniona tytułem „Zasłużona dla Miasta Tomaszowa Mazowieckiego”. W tym samym roku znalazła się w gronie nominowanych do tytułu „Warszawianka Roku”. Pośmiertnie w 2024 roku otrzymała Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Powstanie Warszawskie było jedną z najzaciętszych bitew o miasto, jakie rozegrały się w czasie II wojny światowej. Wybuchło we wtorek, 1 sierpnia 1944 roku. O godzinie 17, określonej kryptonimem „W”, jak Wolność. W momencie wybuchu powstania na około 36 tys. zmobilizowanych powstańców, uzbrojonych było tylko od 1500 do maksymalnie 3500. Przeciwko nim Niemcy wystawili do walki 50 tys. uzbrojonych po zęby żołnierzy, wspartych m.in. 188 działami artylerii, bronią pancerną oraz flotą lotniczą regularnie bombardującą Warszawę. Powstanie było planowane na kilka dni, trwało dokładnie 63 dni i nocy.
Cześć i Chwała Bohaterom!
