Przyciągają ich tutaj gromadzone od wielu lat materiały źródłowe, dokumentujące przestrzeń kulturową wytworzoną przez wieki przez tę rzekę i jej dopływy. Niektóre z archiwalnych dokumentów, map, publikacji, rycin, czy fotografii, znajdujących się w zbiorach pilickiego skansenu, są wręcz unikatami. Niejednokrotnie stanowią one nie lada gratkę dla autorów prowadzących badania naukowe z różnych dziedzin wiedzy.
Ostatnio tego rodzaju „odkrycia” w zbiorach kartograficznych skansenu dokonała dr Jolanta Latosińska z Instytutu Geografii Miast i Turyzmu na Wydziale Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego. Zbierając materiały do opracowania na temat walorów turystycznych Spały natrafiła ona tutaj na pochodzącą z końca lat 30-tych ub. wieku „Mapę Drzewostanową Obrębu Reprezentacyjnego Spała”. Dzięki odręcznie wykonanym na mapie naniesieniom dr J. Latosińska uzyskała nowe, ważne dane o położonych na prawym brzegu Pilicy terenach spalskiej rezydencji Prezydentów RP.
Podobnych „smaczków” nie brakuje w skansenowych zasobach ikonograficznych. Przekonali się o tym autorzy publikacji upamiętniającej przypadające w tym roku 475-lecie nadania praw miejskich dla nadpilickich Białobrzegów (woj. mazowieckie). W wydanym z tej okazji przez Białobrzeskie Towarzystwo Kulturalne okazałym albumie „Białobrzegi w starej fotografii 1910-1945” autorstwa Ireneusza Rzeczkowskiego i Rolanda Wielgomasa, znalazło się aż 21 unikatowych (w tym – lotniczych) fotografii ze zbiorów tomaszowskiego skansenu.
W większości ukazują one nowatorską konstrukcję i dramatyczne, wojenne losy żelbetowego mostu na Pilicy, zbudowanego w tej miejscowości w 1936 roku. Tomaszowski skansen uhonorowano za to podczas odbywającej się 19 września w białobrzeskim ratuszu jubileuszowej konferencji historycznej, połączonej z prezentacją wspomnianego albumu.
Ze skansenowej skarbnicy korzystają także historycy-regionaliści z Nowego Miasta nad Pilicą. Niedawno tamtejsze muzeum otrzymało w darze od Skansenu Rzeki Pilicy skany ponad 70 rycin, pocztówek i fotografii obrazujących życie tej miejscowości od II połowy XIX wieku do wybuchu II wojny światowej. Spora część tego zbioru dotyczy Zakładu Wodoleczniczego, istniejącego kiedyś w Nowym Mieście nad Pilicą. Najnowszym przejawem przyjacielskiej współpracy łączącej obydwie placówki jest wystawa 20 prac w technice collage Małgorzaty Skiba-Skibińskiej pt. „Legendy nadpilickie”. Do niedawna obrazy, ofiarowane przez autorkę tomaszowskiemu skansenowi, były eksponowane w galerii przy Grotach Nagórzyckich. Obecnie można je oglądać w nowomiejskim muzeum.
Swoje eksponaty Skansen Rzeki Pilicy użycza również do inscenizacji historycznych oraz szkolnych wystaw i rozmaitych występów uczniowskich. Ostatnio posłużyły one jako rekwizyty do dokumentalnego filmu, realizowanego przez Miejski Ośrodek Kultury w ramach projektu „Krótka historia teatru w Tomaszowie Mazowieckim”.
Dawne podręczniki i przybory szkolne ze skansenowych zbiorów znalazły się na otwartej 15 bm. ekspozycji historycznej upamiętniającej 100-lecie szkoły w Smardzewicach. Z kolei na uroczystej akademii z okazji tegorocznego Dnia Edukacji Narodowej, odbywającej się w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Tomaszowie, „zagrały” kolejarskie czapki użyczone przez Skansen.
Do pilickiego skansenu zaglądają często również ludzie związani z kinematografią. Poszukują oni tutaj nie tylko rozmaitych eksponatów i rekwizytów potrzebnych na planie filmowym, ale także historycznych inspiracji do tworzonych scenariuszy. Świadczyła o tym wizyta, jaką w tych dniach złożył w skansenie Piotr Derewenda. Jest on autorem scenariusza realizowanego obecnie przez TVP serialu o słynnym polskim aktorze z okresu międzywojennego – Eugeniuszu Bodo. Pan Piotr, z pochodzenia tomaszowianin, przygotowuje się także do napisania scenariusza dla telewizyjnego serialu, rozgrywającego się w realiach dawnej Spały i Tomaszowa.
