Józef Makowski – Uciekinier
Książka jest pamiętnikiem z czasów okupacji. Ale pamiętnik bardzo szczególny. Autor wspomnień, polski Żyd, skrył się przed swoimi prześladowcami w hitlerowski mundur. Legitymując się sfałszowanymi dokumentami, podróżuje po całej niemal okupowanej Europie, korzysta z hoteli, restauracji, kartek na żywność, przedziałów kolejowych "nur fur Deutsche", z Soldatenheimów, tkwi w nienawistnym hitlerowskim środowisku. W opisie swoich przeżyć daje obraz tego środowiska widziany "od środka".
Autor, świetny narrator, obdarzony dużym poczuciem humoru. Relacja niemal fabularna. Jego wspomnienia nie są nacechowane cierpieniem, to raczej zapiski w konwencji przygodowej. Wspomnienia młodego człowieka, który miał sporo szczęścia, sprytu i chciał przeżyć wojnę.
Postać Jerzego Feliksa Szymańskiego pojawiała się w historiografii niemal od początku badań nad polskim podziemiem zbrojnym w czasie II wojny światowej. Wiązało się to z jego trzema misjami jako kuriera rządu RP do kraju w 1939 i 1940 roku, które miały wpływ na kształtowanie się Polskiego Państwa Podziemnego. Nieco później pojawiły się wzmianki o jego roli jako instruktora cichociemnych i skoczka do okupowanej Polski. Co ciekawe, mimo coraz większej ilości informacji na temat Szymańskiego oraz tego, że on sam dożył aktywnie 80 lat, wciąż niewiele wiadomo o jego działalności, a publikowane prace, w tym obszerny biogram pióra Krzysztofa A. Tochmana, zawierają wiele nieścisłości.
Ocena jego życia i działalności nie jest łatwa. Oficer Wojska Polskiego, uczestnik walk we wrześniu 1939 roku, trzykrotny kurier do kraju, współorganizator szkolenia cichociemnych, a następnie skoczek do okupowanej Polski i uczestnik powstania warszawskiego oraz uciekinier z obozu jenieckiego, był predestynowany do stania się wzorem patrioty i symbolem poświęcenia dla Polski. Na jego historii cieniem położyły się zapiekłość polityczna, skłonność do powierzchownych i niezwykle ostrych sądów, a także brak głębszego kośćca ideowego, co wraz ze skłonnościami do intensywnego życia doprowadziło do wieloletniej współpracy z komunistycznym aparatem bezpieczeństwa, donoszenia na przyjaciół i znajomych oraz fraternizacji z notablami PRL.
Ta poruszająca książka pokazuje, że światowe arsenały broni jądrowej nie są tak zabezpieczone, jak powinny być. Nie możemy ciągle liczyć na umiejętności ludzi i szczęśliwe przypadki, dzięki którym udawało się zapobiegać katastrofom jądrowym, ale niezwłocznie podjąć zdecydowanie wysiłki, żeby nie dopuścić do odpalenia bomby jądrowej przez wypadek, błąd lub złą ocenę sytuacji.
– Lee H. Hamilton, były kongresman, współprzewodniczący Blue Ribbon Commission on America’s Nuclear Future, kierownik Center on Congress na Indiana University
Sławny dziennikarz śledczy Eric Schlosser ujawnia sekrety zarządzania amerykańskim arsenałem jądrowym. Poza kontrolą przedstawia przełomowe relacje z wypadków, kiedy o włos uniknięto katastrofy, pokazuje nadzwyczajne bohaterstwo i punkty zwrotne, bada dylematy, które istnieją niemal od zarania epoki jądrowej: jak rozmieścić broń masowego zniszczenia i nie zostać przez nią zniszczonym? Tej kwestii nigdy nie rozwiązano – a Schlosser wskazuje, że połączenie ludzkiej omylności i skomplikowanej technologii nadal stanowi ogromne zagrożenie dla ludzkości.
Znakomicie napisany pierwszorzędny thriller Poza kontrolą przeplata szczegółową opowieść o wypadku w podziemnej wyrzutni rakietowej w rolniczym rejonie Arkansas z relacją z wydarzeń sprzed ponad pięćdziesięciu lat. Opisuje wysiłki amerykańskich naukowców, polityków i wojskowych, aby nie dopuścić do kradzieży broni jądrowej, sabotażu, nielegalnego użycia lub nieumyślnego odpalenia. Schlosser przygląda się też zimnej wojnie z nowej perspektywy: opowiada historie pilotów bombowców, dowódców jednostek rakietowych, inżynierów i zwykłych techników, którzy ryzykowali życiem, aby nie dopuścić do jądrowej zagłady. Pośród falujących wzgórz i na małych farmach w Damascus w stanie Arkansas toczy się walka, aby nie dopuścić do wybuchu pocisku balistycznego, który przenosi najpotężniejszą głowicę jądrową zbudowaną przez Stany Zjednoczone.
– Lee H. Hamilton, były kongresman, współprzewodniczący Blue Ribbon Commission on America’s Nuclear Future, kierownik Center on Congress na Indiana University
Sławny dziennikarz śledczy Eric Schlosser ujawnia sekrety zarządzania amerykańskim arsenałem jądrowym. Poza kontrolą przedstawia przełomowe relacje z wypadków, kiedy o włos uniknięto katastrofy, pokazuje nadzwyczajne bohaterstwo i punkty zwrotne, bada dylematy, które istnieją niemal od zarania epoki jądrowej: jak rozmieścić broń masowego zniszczenia i nie zostać przez nią zniszczonym? Tej kwestii nigdy nie rozwiązano – a Schlosser wskazuje, że połączenie ludzkiej omylności i skomplikowanej technologii nadal stanowi ogromne zagrożenie dla ludzkości.
Znakomicie napisany pierwszorzędny thriller Poza kontrolą przeplata szczegółową opowieść o wypadku w podziemnej wyrzutni rakietowej w rolniczym rejonie Arkansas z relacją z wydarzeń sprzed ponad pięćdziesięciu lat. Opisuje wysiłki amerykańskich naukowców, polityków i wojskowych, aby nie dopuścić do kradzieży broni jądrowej, sabotażu, nielegalnego użycia lub nieumyślnego odpalenia. Schlosser przygląda się też zimnej wojnie z nowej perspektywy: opowiada historie pilotów bombowców, dowódców jednostek rakietowych, inżynierów i zwykłych techników, którzy ryzykowali życiem, aby nie dopuścić do jądrowej zagłady. Pośród falujących wzgórz i na małych farmach w Damascus w stanie Arkansas toczy się walka, aby nie dopuścić do wybuchu pocisku balistycznego, który przenosi najpotężniejszą głowicę jądrową zbudowaną przez Stany Zjednoczone.
Opierając się na niedawno odtajnionych dokumentach i wywiadach z ludźmi, którzy projektowali broń jądrową i zajmowali się nią, Poza kontrolą przenosi czytelnika w przerażający, ale fascynujący świat, który dotąd był ukrywany. Omawiając szczegóły wypadku, Schlosser pokazuje, jak nawet najbardziej nieprawdopodobne wydarzenie może stać się nieuniknione, jak niewielkie ryzyko może przynieść straszliwe skutki i jak najbłyskotliwsze umysły mogą zapewnić nam tylko iluzję, że wszystko jest pod kontrolą. Śmiała, porywająca i zapadająca w pamięć – Poza kontrolą to majstersztyk dziennikarstwa śledczego, ujawnienie zagrożeń wywoływanych przez amerykańską epokę jądrową.
„Poza kontrolą jest modelową książką o tym jak powinna być napisana literatura faktu.”
The New Yorker
Eric Schlosser jest autorem bestsellerów „New York Timesa” Fast Food and Nation i Reefer Madness. Jego artykuły ukazywały się w „The Atlantic Monthly”, „Rolling Stone”, „The New Yorker”, „Vanity Fair” i „The Nation”.
Prywatnie: zięć Roberta Redforda, „Poza kontrolą” czyta się jak gotowy scenariusz filmowy.
