Autor: Urząd Miasta
1 września o godz. 16 na placu Kościuszki odbyła się uroczystość upamiętniająca 83. rocznicę wybuchu II wojny światowej i walk w Tomaszowie Mazowieckim. Uroczystość rozpoczęła się mszą świętą w Sanktuarium św. Antoniego w intencji obrońców września 1939 roku, ofiar II wojny światowej oraz Ojczyzny.
Uroczystości uświetniła obecność Kompanii Honorowej wystawionej przez 25. Brygadę Kawalerii Powietrznej. Nie zabrakło modlitwy za poległych, okolicznościowych przemówień oraz apelu pamięci. Oddano również salwę honorową i złożono symboliczne wieńce i wiązanki przed Pomnikiem Tadeusza Kościuszki. W obchodach udział wzięli parlamentarzyści, przedstawiciele władz miasta i powiatu tomaszowskiego, radni, kombatanci, przedstawiciele służb mundurowych, związków, organizacji, młodzież szkolna oraz mieszkańcy.
Wojna obronna Polski z 1939 roku była pierwszą kampanią II wojny światowej. Trwała od 1 września do 6 października. Pierwszym miastem, na które spadły niemieckie bomby był Wieluń. Historycznymi symbolami ataku Niemiec we wrześniu 1939 roku było uderzenie na polską składnicę wojskową Westerplatte w Wolnym Mieście Gdańsku, rozpoczęte o godzinie 4.45 strzałami pancernika „Schleswig-Holstein” oraz obrona Poczty Polskiej w Gdańsku. Na Tomaszów Mazowiecki pierwsze niemieckie bomby spadły 1 września między 5 a 6 rano (ul. Zgorzelicka, Krzyżowa i Wieczność – dzisiejsza Słowackiego). 6 września Niemcy zaatakowali dwoma dywizjami pancernymi. Obroną miasta dowodził płk Stanisław Hojnowski, dowódca 45 Pułku Strzelców Kresowych, który poległ w walce. Niemcy zajęli Tomaszów rankiem 7 września.
W walkach z Wehrmachtem zginęło około 66 000 polskich żołnierzy i oficerów, 134 000 zostało rannych, a około 420 000 dostało się do niewoli. 17 września Polska została zaatakowana przez ZSRR. W walkach z Armią Czerwoną zginęło lub zostało rannych kilkanaście tysięcy żołnierzy polskich, a do niewoli radzieckiej dostało się ok. 250 000 żołnierzy (oficerowie pojmani przez Armię Czerwoną, zostali w większości wymordowani przez NKWD). Do 28 września broniła się Warszawa, do 29 września Modlin, 2 października broń złożyli obrońcy Helu. 6 października, po ostatniej bitwie kampanii – bitwie pod Kockiem złożyły broń oddziały Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga.
