Skarby tomaszowskich placówek: budzik z okresu międzywojennego

715

Autor: Urząd Miasta

Budzik zachowany jest w dobrym stanie. Wykonany z blachy niklowanej. Tylna ścianka budzika wykonana z blachy mosiężnej. Tarcza wykonana z papieru. Oprócz tarczy głównej widoczne są dwie tarczki mniejsze. Ponad osią wskazówek znajduje się tarczka budzika, poniżej osi tzw. sekundnik. Z lewej strony osi widoczny napis „M. Szajewicz”, z prawej strony osi napis „Tomaszów-Maz. Pl. Kościuszki 25”.

Na tylnej ściance budzika kluczyki i pokrętła oznaczone „Budzik” i „Czas”, poniżej litery „G – F” i regulacja „Prędzej – wolniej”. U góry tylnej ścianki wydrapana (igłą?) data „16.I.39” (zapewne data naprawy budzika).

Budzik pochodzi z zakładu Mordki (Mordechaja) Szajewicza przy pl. Kościuszki 25 w Tomaszowie Mazowieckim. Pewną ciekawostką jest, że niemal dokładnie cztery lata przed naprawą budzika sklep Szajewicza padł ofiarą zuchwałej kradzieży dokonanej przez 18-letniego terminatora ślusarskiego. Korzystając z szabatowego odpoczynku gospodarzy rabuś dostał się do sklepu przy użyciu dorobionych kluczy, zabierając prawie cały zapas zegarków, pierścionków i innej biżuterii wartości ponad 10 tysięcy złotych (równowartość ponad 100 tysięcy dzisiejszych złotych).

Jak wynika z ustaleń izraelskiego Instytutu Yad Vashem, w czasie II wojny Mordechaj Szajewicz podzielił tragiczny los większości polskich Żydów. Budzik trafił do zbiorów Muzeum w 1996 r.

(Opracował dr Daniel Warzocha, adiunkt działu historyczno-numizmatycznego Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim im. Antoniego hr. Ostrowskiego).